Reisverslag van alweer week 2 en 3!

Mwadzuka bwanji!
Dazuka bwino! Kaya inu?
Dazuka, zikomo.

Zo start elk gesprek op straat, in de supermarkt en met de guards. Even een praatje maken is standaard hier en inmiddels zit het riedeltje er goed in. We merken dat de mensen het waarderen als we wat Chichewa spreken. Al chichewa sprekende en in onze lange Afrikaanse rok worden we al echte Malawiaantjes. We beginnen ons steeds meer thuis te voelen in dit land.

Inmiddels zijn we alweer aangekomen aan het einde van de derde week, hoog tijd dus voor een nieuwe update over onze belevenissen. Dank voor de leuke reacties op ons vorige bericht!
Na een volle week zon op ons bolletje gehad te hebben begon de tweede week iets aangenamer qua temperatuur door regen en flinke onweersbuien, met een knal die wel erg dichtbij kwam. Nog diezelfde avond hoorden we van de Malawiaanse studenten die hier in het ziekenhuis werken dat een man op de brug was overleden doordat er bliksem op hem was ingeslagen. Dus een wijze les: steek nooit een grote brug over als het onweert. Dit geldt natuurlijk extra voor de lange Lindsey.
Op maandag hadden we een gesprek met Aggrey en kregen we goedkeuring voor onze ideeën voor het project. Aangezien hij de drie dagen erop niet aanwezig zou zijn, konden wij ons nog verder inlezen in onderwerpen als HIV/AIDS en de mythes die hier omheen spelen. Om nog verdere informatie te verzamelen hadden we nog twee afspraken gepland staan met mensen in/rondom het ziekenhuis over de desbetreffende onderwerpen en hoe het hier in Afrika geregeld is. Het werd ons echter weer snel duidelijk dat we ons in het niet-op-de-lange-termijn-planbare Afrika bevinden. En trouwens ook niet op korte termijn… De vele, dagelijkse telefoontjes, smsjes en bezoekjes aan het District Office mochten niet baten, maar gelukkig hebben we nu nog de optimistische visie, “Maybe later!” of “Maybe next time!”. Or maybe not… De afspraken zijn nu 2 weken later nog steeds niet doorgegaan.
Uiteindelijk hebben we onszelf verder nuttig weten te maken door Harry, onze Malawiaanse vriend, en zijn begeleidster Penjani te helpen met hun onderzoek naar voeding bij zwangere vrouwen. We hebben ons enkele uren kunnen vermaken met het doorspitten van dikke mappen met data van zwangere vrouwen en deze omgezet in een prachtige spreadsheet. En zo waren we deze week toch nog praktisch bezig met Public Health.
In ons vorige verhaal hebben we nog niet duidelijk verteld wat het doel van dit coschap is. Het is niet zo zeer een ziekenhuis stage maar draait om de public Health: de ziektepreventie onder de gehele bevolking. Dit kan worden bereikt door onder andere betere voeding, betere hygiëne maatregelen, voorlichting over anticonceptie en vaccinaties. Dit coschap is dus niet eentje binnen het ziekenhuis, maar heeft wel raakvlakken met medische zorg in het ziekenhuis. Wij hopen daarom wel een paar dagen mee te lopen om een indruk te krijgen van de zorg hier in het ziekenhuis. Inmiddels hebben we al wel een aantal keer door de gangen van het ziekenhuis gelopen en hebben we al van alles gezien. O.a. de vieze natte gangen als het geregend heeft, de vieze beesten (kakkerlakken) die af en toe rondlopen, de vieze metalen bedden, sommige nog vies met bloed en de rijen met vrouwen en kinderen die wachten tot ze aan de beurt zijn. De afdelingen zelf schijnen nog indrukwekkender te zijn, we zijn dus erg benieuwd wat we daar gaan aantreffen!
Na deze enerverende week was het op vrijdagochtend al weekend! Aangezien het voor Claire en Vivian alweer hun laatste weekend hier was en we ook maandag vrij hadden gekregen, leek het ons leuk om nog gezamenlijk naar het zuiden af te reizen. Grenzend aan Mozambique in het zuiden van Malawi ligt namelijk de grootste berg van zuid-centraal Afrika, Mount Mulanje. De top bereikt een hoogte van 3.002 m.
Vrijdagochtend vertrokken we met ons vieren op tijd naar de minibusjes voor alweer ons tweede avontuur! Myrte en ik liepen alvast wat vooruit. Toen twee busjes ontdekten dat we naar Blantyre moesten, werden we door beiden als het ware ingeparkeerd en wilden beide chauffeurs ons hebben. Dit ging gepaard met veel geschreeuw, gestoei en heen en weer gesjor. Voor ons wel gunstig, aangezien we tegen de tijd dat Vivian en Claire arriveerden een prima prijs hadden geregeld. De reis in de minibus vanaf Mangochi er naartoe kostte ons de hele dag, we werden meerdere keren aangehouden door de politie. De chauffeur kreeg onder andere een boete voor het vervoeren van vissen waarvoor hij geen papieren had. Volgens een vrouw in de bus was dit onzin, “They just like money”. Hierdoor kwamen we pas laat en vlak voor zonsondergang aan in Mulanje. Hier pikte onze gids Harry ons op. Het laatste stuk naar het hostel waar we sliepen, aan de voet van de berg, ging achterop de fiets. We hadden een ontzettend mooi uitzicht op de berg en omliggende groene theeplantages. De ondergaande zon maakte het plaatje nog extra bijzonder. Aangekomen in het hostel stond er een bord eten voor ons klaar en besproken we de hiking route met de guide. Het werd een tocht van 3 dagen en 2 overnachtingen in een hut op de berg.
Om 6:00 uur de volgende ochtend werden we gewekt door de wekker en stond er ontbijt voor ons klaar. Aangezien we de nachten erop in berghutten zouden doorbrengen, vertrokken we bepakt en bezakt met eten voor 2,5 dagen. Gelukkig gingen er naast onze gids Harry twee porters mee voor het dragen van de meeste spullen. We startten op 900 m hoogte en stegen al snel via steile zandpaden met keien en rotsen. Zeven uur lang, afgewisseld door wat drinkpauzes en een lunch, liepen we door de mooiste landschappen met bomen, rotsen, watervallen en steeds mooiere uitzichten. Uiteindelijk bereikten we op 2.300 m hoogte onze hut voor de eerste nacht in de bergen. Er waren al een Australisch stel en een Zwitserse vrouw aanwezig. Aangezien er geen elektriciteit en stromend water aanwezig waren, haalden we water uit het beekje en kookten we op het vuur wat noodles met groente en soja en gingen we op tijd slapen. Althans, dat zou leuk zijn geweest als er voldoende matrasjes waren… helaas was er nog maar één matrasje voor ons vieren over met een aantal dekens. We besloten het matje te delen en als vier rolmopsen op een rij in onze dunne lakenzakken tegen elkaar aan te kruipen, met elk nog een extra deken onder en over ons heen. De vloer was hard en koud en ondanks onze warme kleding en dekens was het een koude nacht, waardoor we slecht sliepen.
Het vroege ochtendzonnetje en het prachtige uitzicht deden ons de barre nacht snel vergeten en binnen no time stonden we weer in korte broek en hempje paraat voor de volgende trekking! Deze was een stuk korter, slechts drie uurtjes. Tijd om te relaxen en te genieten van de opnieuw mooie omgeving. De hut lag vlakbij een beekje waar we konden pootje baden en afkoelen, en ’s middags lekker konden zonnen. Aangezien we ook hier leven als primitievelingen zonder bereik, elektriciteit en stromend water, kookten we weer op vuur, dit keer op een kampvuur buiten. We smulden van onze spaghetti met een wat zanderige bite en gingen op tijd slapen aangezien we de volgende ochtend weer vroeg op pad moesten en we wel wat slaap konden inhalen van de vorige nacht.
Na een stuk beter geslapen te hebben dan de vorige nacht stonden we maandag om 5:00 uur op om een uur later weer op pad te gaan. We wilden namelijk voor het donker weer terug zijn in Mangochi. De route terug was een andere dan de heenweg en bevond zich langs prachtige watervallen. Vier uur later waren we weer aan de voet van de berg om weer de fietstaxi te nemen langs de theeplantages. De theeplantages zijn super mooi groen en worden goed besproeid. Blijkbaar hebben deze bedrijven in het zuiden voldoende geld om irrigatiesystemen te plaatsen. Dit in tegenstelling tot de boeren in het land die mais verbouwen. Er is meer dan genoeg water uit het meer, dit wordt echter bewerkt zodat het drinkbaar is. Dit bewerkte water is veel te duur om de gewassen mee te besproeien. Dit gaat helaas ten koste van de groei, waardoor veel maisplanten geel en uitgedroogd lijken. De terugweg naar Mangochi verliep vlot en we sloten dit fantastische weekend af met een etentje bij Chicken Line, het beste restaurant in de buurt van het hostel. Een hoofdgerecht kost hier ongeveer 2500 Kwacha, wat omgerekend net 3 euro is.
Woensdagochtend zijn we met onze opdrachten bezig en hebben we gezellig gekletst met Dora, één van de schoonmaaksters van het hostel, erg leuk om allemaal verhalen te horen over de gewoontes hier in Malawi. ’s Middags hadden we dan eindelijk na 2,5 week een kennismakingsgesprek met mr. Banda, de medewerker van SEEED die over de projecten gaat. Zonder zijn instemming konden we namelijk niet verder met onze activiteiten. Helaas wist hij niets van onze plannen en reeds verrichte activiteiten, omdat communicatie met de andere twee medewerkers van SEEED (waaronder Aggrey) volledig ontbreekt. Wegens geldgebrek zou er weinig voor ons mogelijk zijn, maar om ons toch maar bezig te houden moesten we maar wat data gaan verzamelen uit een informatiebestand in het ziekenhuis. Dit was het eerste moment waarop Lindsey en ik lichtelijk in paniek begonnen te raken over het goed afronden van deze stage. Die middag nam Aggrey ons mee om naar een meeting over HIV transmissie bij zwangeren te gaan. Onderweg hebben we onze zorgen naar hem geuit en begon hij in te zien dat er inderdaad iets moest gebeuren en kwam met een aantal plannen waar wij weer verder mee konden.
Aangezien ook deze meeting bij aankomst niet door bleek te gaan, zijn we daarop naar twee health care centers (soort huisartspraktijken, gerund door mensen met een driejarige opleiding) gegaan en konden we afspraken maken voor outreach (vaccineren van kinderen in de dorpen). Ook zou Aggrey met mr. Banda praten over de mogelijke scholen waar we voorlichting kunnen gaan geven. Iets meer gerustgesteld dat het wel goed komt met deze stage zijn we weer teruggekeerd naar ons huisje. Tijdens de autorit naar de Health centres hebben we het nog gehad over al het afval dat overal op straat ligt. Overal waar je kijkt ligt plastic afval op de zandpaden/bermen. Af en toe wordt er wat afval bij elkaar geveegd en vervolgens in brand gestoken. Ook Aggrey geeft aan dat het moet veranderen, hij houdt zich ook binnen SEEED bezig met environmental issues en waste management. Even later wordt er door hem wel doodgewoon een leeg flesje water uit het raam gegooid. Zoveel houdt hij zich er blijkbaar toch niet mee bezig.
Bij terugkomst hoorden we dat er een brand was uitgebroken in de bibliotheek van het ziekenhuis, waarbij mogelijk Dora en een andere schoonmaker betrokken zouden zijn geweest. Samen met een bewaker en een derde schoonmaakster zijn ze gearresteerd en moesten ze in het ziekenhuis blijven. We hoorden dat het een vreselijke plek is met veel te veel mensen in een te kleine ruimte, enorm veel muggen en geen sanitaire voorzieningen. Voor eten wordt niet gezorgd, dus de dagen erna hebben wij meerdere keren eten voor hen langs gebracht. Twee van de vier mochten na twee dagen vrij, maar Dora en de bewaker moesten helaas langer blijven tot na het weekend. ‘Gelukkig’ waren ze inmiddels overgeplaatst naar de gevangenis waar ze tenminste konden douchen en te eten kregen.
Aangezien we de laatste weken steeds dezelfde vier gerechten hadden gekookt, hadden Myrte en ik zin in wat anders: WRAPS! Maar ja, die verkopen ze hier helaas niet. Dus, waarom dan niet zelf maken? Zo gezegd, zo gedaan, en ze waren nog hartstikke lekker ook!
Die nacht regent het ontzettend veel en begint het te onweren. Vanuit het niets is daar ineens een ontzettende harde, doordringende knal, die de hele grond doet trillen en Myrte en ik schieten overeind. Direct erna gaan auto-alarmen af en we zijn ervan overtuigd dat er vlakbij is ingeslagen, de ventilator is er namelijk ook mee opgehouden. Behalve de alarmlichten van twee auto’s zien we geen gekke dingen. We lopen de gang op om te zien of er geen brand is en treffen daar Vivian en Claire aan die dezelfde gedachte hadden. Niks aan de hand gelukkig. Twee bewakers komen de gang op lopen en lijken uitermate kalm alsof het de normaalste zaak van de wereld is en van de lokale studenten lijkt iedereen gewoon door te slapen. Nog bijkomend van de schrik besluiten wij ook maar verder te gaan slapen. Blijkbaar zijn wij Nederlanders niks gewend. De volgende dag blijkt echter het tegendeel; een van de meiden roept doodsangsten te hebben uitgestaan, huilend onder het laken heeft gelegen en minutenlang heeft gebeden, omdat ze dacht dat ze dood ging. We waren dus niet de enige die enorm geschrokken waren.
De volgende dag werden we uitgenodigd in een village bij een woman group positively living with HIV samen met mr. Banda. Terwijl we al even op mr. Banda aan het wachten waren ontvangen we het bericht dat hij bang is voor de regen die mogelijk komt en dus wat verlaat is. En ja hoor, er vallen even later welgeteld 10 druppels! Blij met deze man - die ons heeft ontzien van een enorm probleem -, vertrekken we ruim 1,5 uur later met de fietstaxi alsnog naar het dorp achter de brug (veilig èn droog). Al snel verlaten we de grote weg en komen we op een hobbelig en met stenen bezaaid zandpad, met aan weerszijden hutjes van hout, riet, klei en steen. Drie zwarte kindjes, zittend in een ondiepe vijver, hebben de grootste lol en anderen beginnen in de verte al te joelen en te springen: “AZUNGU! AZUNGU!”
Bij aankomst werden we warm onthaald met gezang en geklap. Verder was de sfeer tijdens deze ‘viering’ helaas wat ongemakkelijk. De vrouwen vierden dat ze ondanks dat ze HIV hebben, positief in het leven staan. Dit doen ze door middel van het geven cadeaus aan de meest kwetsbare kinderen. Dit jaar gaven ze kippen aan 5 weeskinderen welke de kippen moeten verzorgen. De kippen leveren geld op waarvan ze bijvoorbeeld school spullen kunnen kopen. De kinderen leken hier niet echt naar uit te zien en keken vooral een beetje leeg voor zich uit. Daarnaast moesten wij, terwijl iedereen op een tapijt op de grond zat, op stoelen in een halve kring eromheen gaan zitten en werd er gezegd dat we maar foto’s van de kinderen moesten maken. De kinderen leken hier niet bepaald blij mee te zijn. Vervolgens bleek ook nog dat de vrouwen eigenlijk nog een presentatie van ons hadden verwacht, waar mr. Banda ons niet over had ingelicht. Al met al een ongemakkelijke samenkomst voor ons.
Het lijkt ons voor de komende weken nog wel een leuke activiteit om hier nog een keer terug te komen. We zouden onder anderen informatie kunnen geven over de gevolgen van het hebben van HIV/AIDS, hygiëne en voeding. De vrouwen in deze dorpen schijnen zeer weinig school te hebben gehad, sommigen hebben zelfs de primary school (basisschool) niet afgemaakt. Zelfs dingen die voor ons heel logisch zijn, zijn bij deze vrouwen niet bekend. Goede reden dus om nog een keer terug te komen.
Vrijdag was een studie dagje en ’s avonds hadden het afscheidsfeestje van Vivian en Claire, dit was alweer hun laatste dag in Mangochi! Samen met de lokale studenten hebben we spelletjes gedaan en leuke gesprekken gevoerd over de verschillen in Nederland en Malawi. Met name op het gebied van relaties, trouwen, daten en de verschillen tussen man en vrouw zijn de verschillen erg groot.
Hierna zijn Vivian, Claire Lindsey en ik samen met Harry nog naar watersports gegaan, een uitgaansgelegenheid hier in de buurt. Hier hebben we lekker een biertje gedronken langs de rivier en een dansje gedaan. Al met al een mooi afscheidsfeestje!

Zaterdag ochtend hebben we afscheid genomen van Vivian en Claire die nog voor 1,5 week naar het noorden van Malawi reizen voordat ze weer terug vliegen naar Nederland. Wij vertrokken voor een chill dagje naar Makakola club. Een luxe resort aan het meer met een mooi, groot zwembad omgeven door prachtige planten, bomen en apen! Daarnaast hadden ze zelfs cappuccino en heeerlijke pizza’s! In plaats van een minibus hebben we dit keer een pickup genomen en stonden we hutje mutje met tientallen mensen achterin de laadbak, ons staande proberen te houden aan de cabine. Onze huid is helaas nog niet gewend aan de felle zon in Malawi, en na een half uur in de zon hebben staan wachten tot de truck vol was en we weg konden had onze huid al een rood bloedje gekregen. De rest van de middag hebben we dus heerlijk onder een parasol op het strand gelegen, baantjes getrokken in het zwembad en pizza gegeten.

Zondag zijn we in onze regenjassen naar de protestantse kerk van Aggrey gegaan voor een Engelse dienst. Voor het ziekenhuis lagen enorme plassen en de goten waren overstroomd. Zo veel heeft het nog niet eerder geregend sinds we hier zijn. Voordat we de kerk binnenliepen had Aggrey ons nog gezegd dat we tussen de vrouwen moesten gaan zitten. Een van de vrouwen wees ons een plek aan waar we braaf zijn gaan zitten. Na een tijdje bleken we echter omringd te zijn door mannen en toch niet in het vrouwen gedeelte te zitten.. De dienst zelf was niet heel bijzonder en redelijk vergelijkbaar met die in Nederland, we hadden eigenlijk op meer Afrikaanse zang en dans gehoopt! Maar het was allemaal best conservatief en stijfjes. Maar goed, leuk om een keer te zien hoe het hier in Malawi gaat.
Komende week kunnen we eindelijk wat gerichter taken uit voeren en hopelijk een beetje nuttiger bezig zijn dan de afgelopen weken. En tijdens de rustige dagen proberen we vooral lekker te genieten van het mooie land en de leuke mensen hier!

Tionana, tot snel!
Liefs, Lindsey en Myrte